Verstillen – de kracht van niets doen

Stilstaan of dingen doen die niet “moeten”  wat is daar nou het nut van?
Deze fase van mijn programma roept vaak vragen of zelfs weerstand op. En dat is helemaal niet gek. In een wereld die gericht is op doen, presteren en doorgaan, voelt stilvallen al snel als luiheid of tijdverspilling.

Toch is stilte een sleutel tot verandering. In deze verdieping neem ik je mee in de werking en impact van ontspanning op je lijf, je geest en je richting in het leven.

🌿 Waarom stilte werkt

Stilte stelt ons in staat om te heroverwegen waar we naartoe willen en hóe we daar willen komen. In de drukte van het dagelijks leven verdwijnen die vragen vaak naar de achtergrond. We zijn gewoontedieren: we blijven maar doorgaan, in dezelfde patronen, dezelfde spanningen, dezelfde beweging.

Pas als we stoppen en stil worden, krijgen we weer zicht op onszelf. Dan ontstaat ruimte om te voelen, te reflecteren, bewuste keuzes te maken en onze prioriteiten opnieuw te ordenen.

🧬 Wat doet ontspanning met je lijf?

De impact van regelmatig ontspannen of simpelweg niets doen is groot. Zowel fysiek als mentaal.

🩺 Lichamelijke effecten

  • Lagere hartslag en bloeddruk
    Ontspanning activeert het parasympathisch zenuwstelsel (je “rust en herstelmodus”), wat zorgt voor een tragere hartslag en lagere bloeddruk.
  • Minder stresshormonen (zoals cortisol)
    Stresshormonen dalen, waardoor ontstekingen en stressgerelateerde klachten afnemen.
  • Betere spijsvertering
    Je lichaam verteert beter als het niet onder spanning staat.
  • Sterker immuunsysteem
    Rust bevordert je afweer. Je wordt minder snel ziek.
  • Minder spierspanning en sneller herstel
    Vooral bij klachten als nek-, schouder- of rugpijn is ontspanning essentieel.
  • Betere slaapkwaliteit

Wie overdag rustmomenten inbouwt, slaapt dieper en rustgevender.

🧠 Mentale effecten

  • Meer focus en creativiteit
    In de pauze ontstaan de beste ideeën. Stilte geeft ruimte aan nieuwe gedachten.
  • Minder angst en somberheid
    Ontspanning herstelt je emotioneel evenwicht en vergroot je veerkracht.
  • Betere stemming
    Met regelmatige rustmomenten sta je positiever in het leven.
  • Verhoogde zelfreflectie
    In stilte komen inzichten die je in de drukte vaak mist.

 

🚫 Niets doen ≠ lui zijn

Veel mensen voelen zich schuldig als ze niets doen. Maar dat is een misvatting.

Doelloze rust is essentieel voor herstel, creativiteit en helderheid.
Sterker nog: wie regelmatig vertraagt, presteert uiteindelijk beter.

🧘 Hoe verstil je?

Verstillen hoeft niet groot of ingewikkeld te zijn. Het gaat erom dat je ruimte creëert waarin je niet hoeft.

Hier wat laagdrempelige manieren om stilte in je dag te brengen:

  • 15 minuten in stilte zitten
  • Elk uur 3 diepe ademhalingen met aandacht
  • Wandelen zonder telefoon
  • Mediteren, yoga of chi kung
  • Een warm bad nemen
  • Tekenen, dagdromen of liggen zonder doel
  • Rustige muziek luisteren

❗ Let op: fysiek actief zijn kan ook stil zijn – zolang het niet draait om presteren.
Een halve marathon lopen met oordopjes en een schema in je hoofd? Dat is gewoon een andere vorm van “keihard doorgaan”.

🎧 Wil je het ervaren? Gun jezelf vijf minuten om stil te staan en luister deze korte versie van mijn bodyscan.

 

📚 Aanbevolen bronnen & verdiepingsliteratuur

🧠 Waarom ontspanning werkt vanuit de wetenschap

  • Benson, H. The Relaxation Response
    Klassiek onderzoek dat aantoont hoe bewuste ontspanning zorgt voor rust, herstel, én een sterker immuunsysteem.
  • Porges, S. The Polyvagal Theory
    De theorie over het parasympathisch zenuwstelsel en het belang van veiligheid voor herstel.
  • Kabat‑Zinn, J. Full Catastrophe Living
    Mindfulness in actie: hoe stilte, meditatie en vertragen leiden tot balans in lichaam en geest.

💡 Effect op lichaam & gezondheid

  • McEwen, B. (2007) “The end of stress as we know it”
    Legt uit hoe stress je lichaam beïnvloedt en hoe ontspanning dat helpt herstellen.
  • Sapolsky, R. Why Zebras Don’t Get Ulcers
    Populair-wetenschappelijke uitleg over stress en herstel toegankelijk en verhelderend.
  • Chrousos, G. (2009) “Stress and disorders of the stress system”
    Inzicht in hoe langdurige stress je immuun-, spijsvertering- én slaapsystemen aantast.

🧘 Rust, veerkracht en het brein

  • Tang, Hölzel & Posner (2015) “The neuroscience of mindfulness”
    Neurologisch bewijs dat meditatie hersenstructuren beïnvloedt: minder angst, meer veerkracht.
  • Goyal et al. (2014) Meta-analyse meditatie & welzijn
    Bevestigt: meditatie helpt tegen stress, angst en somberheid.
  • Mayo Clinic “Meditation: A simple, fast way to reduce stress”
    Toegankelijke praktische tips over de basis van ontspanning.